Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Het einde van de wereld en het komende koninkrijk Gods. De wetenschappen die zich hiermee bezig houden zijn de Apocalyptiek en de Eschatologie.
Zie Eschatologie en Apocalyptiek.
→ Voor een lijst zie hier.
Door de eeuwen heen zijn er vele honderden mensen geweest die het einde van de Aarde, de dag des oordeels, of de terugkomst van Christus voorspelden. Veel van deze voorspellingen zijn gegroepeerd rondom eeuw- en millenniumwisselingen, terwijl andere gegroepeerd zijn rondom perioden van ziekte en/of oorlog. Astronomische fenomenen als kometen, meteorieten, conjuncties van planeten, zons- en maansverduisteringen worden vaak als aanleiding gebruikt en astrologisch geïnterpreteerd, waarbij deze met een gemiddelde nauwkeurigheid van ±10 jaar worden genomen. Niet alleen religieuzen deden hun voorspellingen, ook astronomen hebben zich hier aan gewaagd. In 1984 analyseerden Zdenek Sekanina en Donald Yeomans aan de hand van geobserveerde kometen dat om de 33 tot 64 miljoen jaar een komeet op de Aarde statistisch zal vallen (D.K. Yeomans, Comets, p. 356).
In de voorspellingen zien we dat bepaalde hoeveelheden dagen uit de profetische boeken (Daniël, Openbaring) een bijzondere rol spelen, we moeten hier denken aan 1000, 1260, 1290 en 1334 dagen. In alle gevallen worden deze dagen niet als letterlijk beschouwd maar symbolisch staan voor jaren of een meervoud van jaren (cf. "een dag bij de Heere is als duizend jaren" 2 Petr. 3:8). Ook de getallen 5000, 6000 of 7000 hebben een bijzondere waarde, waarbij veelal wordt gerefereerd naar het aantal vermeende jaren welke zijn verlopen sinds de schepping.
De 1260 dagen in Daniël 7:25 en 12:7 (עַד־עִדָּ֥ן וְעִדָּנִ֖ין וּפְלַ֥ג עִדָּֽן lett. "tijd, tijden en een halve tijd") en Openbaring 12:14 (εκει καιρον και καιρους και ημισυ καιρου lett. "een tijd, en tijden, en een halven tijd") hebben veel mensen geïntrigeerd. Zo meende de Italiaanse mysticus Joachim van Fiore (~1135-1202) op basis van deze teksten dat het Duizendjarig Rijk zou beginnen tussen 1200 en 1260 (David B. Currie, Rapture The End-Times Error That Leaves the Bible Behind, p. 9; P.F.J.M. Eligh, Leven in de Eindtijd, p. 96).
Anderen, zoals William Miller en Harriet Livermore, maakten een link met het islamitische jaar 1260 (=1843/1844 n.C.) en zagen dit jaar als de bewuste dag.
Ook veel hedendaagse berekeningen baseren zich (in)direct op dit aantal dagen. Zo zien we dat Daniel Matson uitgaat van een maansverduistering op 15 maart 2014 (de eerste "bloedmaan") en dan tot de conclusie komt dat de datum 23 september 2017 moet zijn (D. Matson, Israël: Het Handschrift aan de hemel, p. 24, 39, etc.), hoewel dit in werkelijkheid 1288 dagen zijn.
Op basis van teksten uit Daniël zien we ook vaak 1290 (Dan. 12:11) en 1335 (Dan. 12:12) dagen terugkomen in de jaren of berekeningen. De volgelingen van Joachim van Fiore verplaatsten het einde der wereld naar het jaar 1290 en vervolgens naar 1335 toen zijn profetie van 1260 niet uitkwam.
In alle tijden werd de eindtijd of tijden van rampspoed gekoppeld en astronomische fenomenen, zoals verschijningen van kometen, meteorenregens, conjuncties van planeten en zons- en maansverduisteringen.
Kometen waren, zoals Bede al zei (673-735 n.C.), aankondigers van ziekten, oorlogen, rampen en in die zin voorlopers of aanduidingen voor het begin van de eindtijd (D.K. Yeomans, p. 19). Hildegard von Bingen (1098-1179) beschreef in haar boek Scivias (ca. 1145) "Before the Comet comes, many nations, the good excepted, will be scoured with want and famine. The great nation in the ocean that is inhabited by people of different tribes and descent by an earthquake, storm and tidal waves will be devastated. It will be divided, and in great part submerged. That nation will also have many misfortunes at sea, and lose its colonies in the east through a Tiger and a Lion. The Comet by its tremendous pressure, will force much out of the ocean and flood many countries, causing much want and many plagues. All sea coast cities will be fearful and many of them will be destroyed by tidal waves, and most living creatures will be killed and even those who escape will die from a horrible disease. For in none of these cities does a person live according to the laws of God." (Hildegard, Scivias, III.11). Camille Flammarion voorspelde bij de komst van komeet Halley in 1910 "de atmosfeer zou impregneren en eventueel uitdoven al het leven op de planeet", maar niet de planeet zelf. "Comet pillen" werden verkocht om zich te beschermen tegen de giftige gassen (I. Asimov, De Komeet van Halley, p. 67). De komeet was voor velen een teken van de Wederkomst, een Franse schrijver veronderstelde, dat waterstof in de staart een reactie zou kunnen aangaan met de aardatmosfeer en 'onze planeet in een gigantische explosie zou vernietigen' (N. Calder, De komeet komt!, p. 25). Zelfs in 1986 waren er personen, als Leland Jensen, die voorspelden dat de komeet van Halley in een baan om de Aarde zou worden getrokken op 29 april 1986, daardoor veel vernietiging veroorzakend. De komeet Elenin welke in de periode aug. – okt. 2011 tussen de Aarde en de Zon reisde zou volgens diverse eindtijdprofeten verstoringen van de aardkorst veroorzaken, waardoor massale aardbevingen en vloedgolven zouden ontstaan. Anderen voorspelden dat komeet Elenin zou botsen met de aarde op 16 oktober.
Bij de Babyloniërs, Egyptenaren en andere volken vertegenwoordigden de planeten hun pantheon van goden en godinnen. Conjuncties werden gezien als aankondigers van bijzondere gebeurtenissen omdat de goden niet voor niets bij elkaar kwamen. Na de kerstening in Europa zien we een kleine verschuiving in dit beeld en worden de planeten als tekens van God gezien, waarbij conjuncties invloed uitoefenden op de Aarde. Een planetaire uitlijning in Pisces (20 feb. 1524) werd door de astroloog Johannes Stöffler gezien als een teken voor het aanbreken van het Duizendjarig Rijk. De Nederlandse predikant Eelco Alta uit Bozum voorzag dat op 8 mei 1774 de planeten Mercurius, Venus, Mars en Jupiter dicht bij elkaar zouden staan in de nabijheid van de maan. Voor hem was dit een teken dat deze planeten tegen elkaar zouden botsen waardoor de Aarde uit haar baan zou raken en in de zon zou verbranden Eelco Alta; Philosophische bedenkingen over de conjunctie van de planeten, [1774]). Dankzij de ontstane onrust werd het Franeker planetarium opgericht (Eisinga Planetarium, Geschiedenis).
Jeane Dixon voorspelde dat een planetaire uitlijning, op 4 feb. 1962, de vernietiging van de wereld zou brengen. In 1982 was er de grote planetaire uitlijning en een stortvloed van allerlei eindtijd theorieën ontstonden, Leland Jensen voorspelde dat deze uitlijning een nucleaire ramp zou veroorzaken, Wim Malgo verkondigde dat het einde der wereld zou komen (Oda Lambrecht, Mission Gottesreich: fundamentalistische Christen in Deutschland, p. 162; Wim Malgo, Heilsgeschichtliche Konstellationen von 1948 bis 1982), terwijl Chuck Smith meende dat dit de laatste generatie van de mensheid was. John Gribbin en Stephen Plagemann schreven in hun boek The Jupiter Effect (1974) dat de zwaartekracht van planeten in een lijn een groot aantal rampen, met inbegrip van een grote aardbeving op het San Andreas Fault zou veroorzaken. De planetaire uitlijning in Virgo en Leo op 23 september 2017 is voor Scott Clarke en Daniel Matson (AbdB, 9-6-2017) het 'Grote Teken' van Openbaring 12 welke de opname van de christenen aankondigt of op die dag plaatsvindt. Jupiter is dan zichtbaar in het sterrenbeeld Virgo, wat een "hemelse bevruchting" is wat in Openbaring 12 wordt beschreven (Youtube; AbdB, 7-6-2017).
Zonsverduisteringen werden al vanaf de oudheid gezien als tekens van rampspoed of juist het tegenovergestelde. Zo voorspelde de Griek Thales van Milete dat de zonsverduistering op 28 mei 585 v.C. het einde van een oorlog tussen de Mediërs en Lydiërs aanduidde (Herodotus, The Histories, 1.73-74).
Maansverduisteringen komen relatief vaker voor en worden in de geschiedenis minder in connectie gebracht met rampspoed. Eind 20ste – begin 21ste eeuw, zien we dat met name bij christelijke astrologen, door de kleur van de maan, deze worden omschreven als "bloedmanen" en dat deze een grote zeldzaamheid zijn (in de praktijk valt 37% in deze categorie). Vooral de Triple Inex, die populair tetrad (een term uit de late astrologie) wordt genoemd, is een cyclus die periodiek voorkomt. Er is sprake van een tetrad als er vier maansverduisteringen zijn in 6 maan-maanden. Dit en het feit dat een maansverduistering ook op een Joodse feestdag kan vallen zorgde ervoor dat John Hagee en Mark Biltz voorspelden dat die van 2014 - 2015 de tweede komst van Jezus inluidden. Toen dat niet gebeurde werd het als een vooraankondiging gezien van de planetaire uitlijning op 23 september 2017.
De oudste eindtijd voorspelling is een Assyrisch kleitablet uit 2800 v.C. (Isaac Asimov, Book of Facts [1979]). Ook veel Romeinen dachten dat in 634 v.C. de wereld zou vergaan, omdat volgens een mythe 12 adelaren bij de stichting van Rome (753 v.C.) tegen Romulus de levensduur van Rome hadden verteld, hierbij zou iedere adelaar 10 jaar voorstellen (Damian Thompson, The End of Time, p. 19), toen deze datum verstreek dacht men dat Rome verwoest werd in 389 v.C. (D. Thompson, p. 19).
In de 1ste eeuw dachten de eerste Christenen dat op basis van Mattheüs 16:28 de wederkomst van Christus in hun generatie zou gebeuren.
Rondom de eerste millennium wisseling zien we dat velen dachten dat het einde der tijden was aangebroken. Een zwarte slaaf roept: There's a day a-coming! I hear the rumbling of the chariots, I see... white folks' blood a running on the ground like a river and the dead heaped up that high! O Lord! Hasten the day when the blows and the bruises and the aches and the pains shall come to the white folks... O Lord! Give me the pleasure of living to that day... (Mary Livermore, My Story of the War (Hartford, 1889), geciteerd in James C. Scott, Domination and the Arts, p. 5), terwijl in 1011 we een soortgelijke tekst vinden ...then will end the tyranny of kings and the injustice and rapine of reeves and their cunning and unjust judgments and wiles. Then shall those who rejoiced and were glad in this life groan and lament. Then shall their mead, wine and beer be turned into thirst for them (Byrhtferth's Manual, ed. S.J. Crawford, (Early English Text Society, 177, 1972), p. 242 ll.3-9). Het was een periode waarin sommigen tot gebed en inkeer kwamen, terwijl anderen uit wanhoop zich bedronken of zelfmoord pleegden (M. de Sismondi, De la chute de l'Empire romain (Paris, 1835), 3:397-398; B. Barbatti, "Der heilige Adalbert von Prag" [n.3], p.137-141). Toen het jaar 1000 probleemloos voorbij was gegaan, dacht men dat het 1000 jaar na het sterven van Christus ging gebeuren. In de periode 1030-1033 zien we een herhaling van de eerder genoemde gebeurtenissen, naast dat nu ook veel christenen een pelgrimstocht ondernemen naar Jeruzalem (Ademar, Historia 3.69) om daar het einde mee te maken.
Bij veel eindtijd profetieën van de afgelopen jaren valt meteen een aantal zaken op:
Het is dan ook niet opvallend dat Bijbelteksten zoals dat niemand dan de Vader alleen die tijd weet (Mat. 24:36) anders worden uitgelegd. Scott Clarke maakte het zeer bont door te stellen "Hij [=Jezus] zegt: alleen de Vader heeft deze informatie. Maar ik [=Clarke] zeg jullie nu dat dit niet waar is!" (YouTube, op 5:25 min.) en eigenlijk dus zegt dat hij het beter weet dan Jezus en vervolgens een heleboel uit zijn verband gerukte teksten aanhaalt.
Alle personen of groepen die een specifieke datum of tijdsperiode aanwezen, zijn na afloop diep beschaamd of in diskrediet gebracht, daar de voorspelde datum nooit is uitgekomen (Todd Strandberg, "The Date Setters Diary", Rapture Ready). Niet geheel opvallend is de reactie van deze eindtijdprofeten als blijkt dat hun profetie niet uitkwam. Zo bracht de reeds genoemde Scott Clarke een dag na 23 sept. 2017 een video uit waarin hij vertelde dat het niet perse op die dag hoefde te gebeuren maar eventueel ook op een andere dag, nl. 24 sept. 2017 of later. Anderen zeiden na afloop dat ze het nooit hadden beweerd en dat de andere logen ondanks dat meerderen de uitspraken hadden geregistreerd. In deze laatste categorie zien we ook dat soms deze valse profeten de critici in diskrediet proberen te brengen, zodat het lijkt alsof zij alsnog de waarheid spreken.
Dat we dit soort voorspellingen konden verwachten moge duidelijk zijn aan de hand van deze Bijbelteksten:
Want er zullen valse christussen, en valse profeten opstaan, en zullen tekenen en wonderen doen, om te verleiden, indien het mogelijk ware, ook de uitverkorenen. (Markus 13:22)
Dat gij niet haastelijk bewogen wordt van verstand, of verschrikt, noch door geest, noch door woord, noch door zendbrief, als van ons [geschreven], alsof de dag van Christus aanstaande ware. (2 Thessalonicensen 2:2)
Geliefden, gelooft niet een iegelijken geest, maar beproeft de geesten, of zij uit God zijn; want vele valse profeten zijn uitgegaan in de wereld. (1 Johannes 4:1)
Aangemaakt 30 juli 2006, laatst gewijzigd 8 april 2023
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!