Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Het gouden kalf, of eerder gesmolten kalf (Hebreeuws עֵ֣גֶל מַסֵּכָ֑ה), was een afgodsbeeld van een Kanaänitische godheid die in Bijbelse tijden veelvuldig werd aanbeden.
Er worden in de Bijbel meerdere gouden kalveren genoemd. Als eerste degene die door Aäron wordt gemaakt (Ex. 32) en later door Jerobeam, de eerste koning van het 10-stammenrijk, die twee gouden kalveren liet maken om zo te voorkomen dat zijn onderdanen naar Jeruzalem afreisden (1 Kon. 12:28).
In Ex. 32 wordt beschreven hoe Aäron een gouden kalf maakt voor het volk. Opvallend in deze geschiedenis is dat Aäron gebruik maakt van afgerukte oorsieraden (Ex. 32:2), in tegenstelling tot het vele goud en zilver wat vrijwillig werd bijgedragen aan de bouw van de tabernakel (Ex. 35:5ev). Dit typeert al meteen het soort godsdienst.
Vaak wordt aangenomen dat het gouden kalf van Aäron eruitzag als een van de Egyptische goden echter dit is onwaarschijnlijk omdat bij de Egyptenaren het om volwassen runderen gaat, terwijl in de Bijbel duidelijk wordt gesproken over een kalf. Om die reden is het aannemelijker dat het om een Kanaänitische godheid gaat (zie geschiedenis).
Ook bij Jerobeam, de eerste koning van het 10-stammenrijk, lezen we dat die zelfs twee gouden kalveren liet maken. Hierbij is zijn argumentatie opvallend: הִנֵּ֤ה אֱלֹהֶ֙יךָ֙ יִשְׂרָאֵ֔ל hinnēh ’ĕlōheyḵā yiśərā’ēl "zie uw goden, o Israël" (1 Kon. 12:28), wat een duidelijke verdere ontaarding is van wat Aäron zei אֵ֤לֶּה אֱלֹהֶ֙יךָ֙ יִשְׂרָאֵ֔ל ēlleh ’ĕlōheyḵā yiśərā’ēl Dit zijn uw goden, Israël! (Ex. 32:4, 8; cf. K. v.d. Toorn, p. 182).
Vaak wordt aangenomen dat het gouden kalf van Aäron eruitzag als een van de Egyptische goden, omdat de Joden in Egypte kennis hadden gemaakt met de Egyptische godsdienst van Apis, de stier, met een zonneschijf tussen de hoorns. De Egyptenaren geloofden dat deze afgod hun gemummificeerde doden naar de laatste rustplaats zouden brengen, mede omdat deze Apis banden had met de Osiris, de god van het dodenrijk. Andere goden welke als stier of koe werden afgebeeld waren Hathor, Buchis (Bekh), Mentu, Bat en Mehurt.
Het lijkt dan ook op het eerste gezicht zeer aannemelijk dat dit gegoten kalf er uitzag als een van deze Egyptische afgoden. Echter kijken we naar de Kanaänitische afgodsbeelden, kalven welke geassocieerd werden met El en Ba'al, dan is het waarschijnlijker dat dit gouden kalf meer leek op een van deze Kanaänitische beelden, dit omdat duidelijk wordt gesproken over een kalf en niet een volwassen stier (zoals bij de Egyptenaren sprake is). Verschillende van deze afgodsbeelden (meestal van brons) zijn de afgelopen jaren gevonden bij archeologische opgravingen.
In 1990 is in Ashkelon een zilveren kalf gevonden, en in Byblos een gouden kalf welke in tegenstelling tot de Egyptische stiergoden geen hoorns hebben.
    |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
