Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Zionisme (Ivriet צִיּוֹנוּת) is het streven van het Joodse volk naar een eigen Joodse staat. De naam refereert aan Sion, een van de heuvels van Jeruzalem.
Het woord zionisme is ontleend van het Duits zionismus in 1886 door de Oostenrijkse journalist en filosoof Nathan Birnbaum (1864-1937) (Etymologiebank.nl, lemma zionisme) afgeleid van Sion צִיּוֹן H6726 (E. Klein, p. 545). Naam van de uit het oude Joodse verlangen om naar Sion terug te keren voortgekomen politieke en religieuze beweging, die streefde naar den terugkeer van de Joden naar Palestina en de stichting aldaar van een eigen Joodse staat (WNT, lemma zionisme).
Ivriet zn. vrl. צִיּוֹנוּת (ṣiyyônût) van צִיּוֹן H6726 met suff. ◌וּת (E. Klein, p. 545; J. Pimentel, p. 373).
Altijd al hebben de Joden een heftig verlangen gehad om terug te keren naar het door God aan hen beloofde land Israël (Gen. 13:15; 15:18; 24:7; Ex. 32:13; Deut. 1:8, 34:4). In de loop van duizenden jaren werd de naam Sion – synoniem voor Jeruzalem – later voor heel Israël bedoeld.
Nadat het Joodse volk in de 6de eeuw v.C. door de Babyloniërs in ballingschap werden gevoerd, werd het verlangen naar terugkeer in hun religie opgenomen. In 70 n.C. werden opnieuw na de inname van Jeruzalem door de Romeinen de Joden opnieuw uit hun land verjaagd. De Romeinen wilden iedere verwijzing naar de Joden verwijderen en noemden het land Palestina, dit ondanks het feit dat het land ook daarna in alle eeuwen bevolkt bleef door een groep Joden. Sinds de ballingschap werd het de gewoonte om aan het eind van de Seder tijdens Pesach de frase לשנה הבאה בירושלים L'Shana Haba'ah B'Yerushalayim "volgend jaar in Jeruzalem" te zingen.
Reeds in de Bijbel zien we diverse keren het verlangen om naar het land te gaan terug. Het meest bekende voorbeeld is de Exodus, waarbij Mozes van de Farao eist dat die het volk moet laten gaan naar hun land (Ex. 7:16ev.). Later tijdens de Babylonische ballingschap zien we dit verlangen opnieuw en welke is beschreven in Psalm 137.
Het was dit verlangen dat in alle eeuwen er Joden waren die de alijah, de terugkeer naar hun land, maakten ook al was het met verschillende mate van succes. Het aantal Joden dat vanuit de joodse diaspora terugkeerde naar het land Israël begon tussen de dertiende en negentiende eeuw aanzienlijk te stijgen, voornamelijk als gevolg van een algemene afname van de status van Joden in heel Europa en een toename van religieuze vervolging. Een van de eerste was de in 1210 "alijah van de driehonderd rabbijnen" en hun nakomelingen, hoewel daar verder weinig over bekend is. Aangenomen wordt dat weinigen de bloedige omwentelingen hebben overleefd die werden veroorzaakt door de invasie van de kruisvaarders in 1229 en hun daaropvolgende verdrijving door de moslims in 1291.
De verdrijving van Joden uit Engeland (1290), Frankrijk (1394), Oostenrijk (1421) en na de val van het Byzantijnse rijk in 1453 de verdrijving van Joden uit Spanje (1492) en Portugal (1497), zorgden ervoor dat veel Joden op weg gingen naar het Heilige Land. Door velen werd het gezien als een teken van naderende verlossing en droeg in hoge mate bij tot de messiaanse tijdgeest.
Vervolgens was er de immigratie in de achttiende en vroege negentiende eeuw van duizenden volgelingen van verschillende kabbalistische en chassidische rabbijnen, evenals de discipelen van de Vilna Gaon en de discipelen van de Chasam Sofer, waardoor de joodse bevolking in met name Jeruzalem, Tiberias, Hebron en Safed behoorlijk toenam.
Nadat de Joden eeuwenlang in alle landen werden gediscrimineerd, kregen ze eind 18de, begin 19de eeuw voor het eerst dezelfde rechten als anderen in die landen door het opkomend nationalisme. Ditzelfde nationalisme zorgde ervoor dat het verlangen om weer terug te keren werd aangewakkerd. Immers ook de Joden zijn een volk en wilden om die reden een eigen staat. Het was in deze tijd dat het Israëlische volkslied ontstond, waarbij op de melodie er twee teksten waren, die van I.L. Metman HaCohen die vooral door seculiere Joden werd gezongen en Psalm 126 welke door de religieuze Joden gebruikt. Uiteindelijk werd de versie van HaCohen in 1948 doorslaggevend en werd in 2004 officieel het volkslied.
Eind 19de eeuw begon de Oostenrijks-Hongaarse journalist Theodor Herzl zich hiervoor hard te maken, mede door de zaak van de Joods-Franse officier Alfred Dreyfus (1859-1935) welke op 15 oktober 1894 valselijk werd beschuldigd op spionage. Het is om die reden dat Herzl algemeen wordt gezien als de grondlegger van het Zionisme. Echter reeds in 1882 publiceerde Leon Pinsker uit Odessa het pamflet ‘Zelfemancipatie’, waarin hij tot de conclusie kwam dat het Joodse volk nooit respect zou krijgen, zolang het geen eigen land had. Terwijl daarvoor, in 1862, de rabbijn Zvi Hirsch Kalischer zijn traktaat 'Derishat Zion' publiceerde.
In 1899 werd de Nederlandse Zionistenbond (NZB) opgericht, welke in 1992 opging in de Federatie Nederlandse Zionisten (FNZ). In 1902 werd de Mizrachi (Hebreeuws תנועת הַמִזְרָחִי) opgericht in Vilnius (Litouwen) en duidelijk een religieus zionistische organisatie was welke zich vooral richtte op het Joods nationalisme (i.e. het stichten van een natie) en derhalve ook religieuze scholen stichtten die ook nu nog bestaan.
Tevens zien we dat vanaf eind 19de eeuw en de eerste helft van de 20ste eeuw diverse Zionistische vlaggen verschijnen (CRW Flags, Zionist Flags (Israel)) die al duidelijk een voorloper zijn van de hedendaagse Israëlische vlag.
Vanaf de 20ste eeuw zien we dat steeds meer Joden naar het Britse mandaatgebied Palestina trekken, naast dat ook veel Arabieren daarheen trekken. Een van de redenen hiervoor is dat er plannen zijn dat er een tweetal autonome staten opgericht zullen worden, een Joodse en een Arabische. De hierdoor ontstane spanningen resulteerde dat diverse zelfverdedigingsorganisaties ontstonden zoals Bar-Giora (1907-1909), HaMagen, "Het Schild" (1915–1917), Hashomer (1909-1920), Haganah (1920-1948) en de hieruit ontstane Palmach (1941-1948). Na de oprichting van de staat Israël gingen de Haganah en de Palmach op in wat nu het Israëlisch leger צְבָא הַהֲגָנָה לְיִשְׂרָאֵל (IDF) is en vaak afgekort tot het acroniem Tzahal (צה״ל).
Toen Hitler in 1933 aan de macht kwam in Duitsland en de Rassenwetten van Neurenberg (1935) werden de Joden in Duitsland en later in Oostenrijk en Tsjechië staatloze vluchtelingen. Dit had als gevolg dat velen migreerden naar het Heilige Land. In 1936-1939 ontstond hierdoor de Arabisch-Palestijnse opstand. Nadat deze was geëindigd publiceerden de Britten op 17 mei 1939 het MacDonald White Paper met daarin de vermelding dat binnen 10 jaar er een Arabisch-Joodse eenheidsstaat moet worden gesticht en werd afstand gedaan van concept van het Joodse Nationaal Tehuis dat ten grondslag lag aan het Britse mandaat.
Toen de gevolgen van de Shoa (Holocaust) tijdens de Tweede Wereldoorlog openbaar werden vatten zionistische organisaties het תוכנית המיליון "Een miljoen plan" op om zoveel mogelijk Joden naar het Heilige Land te laten migreren. Na de Tweede Wereldoorlog werd in 1947 door de Volkerenbond besloten dat het westelijke deel van Palestina (aan de westkant van de Jordaan) opgesplitst zou worden in een Arabisch en een Joods deel. De Joden accepteerden dit, terwijl de Arabieren dit van de hand wezen. Tijdens deze onlusten werd op 14 mei 1948 de staat Israël opgericht welke meteen door de omliggende Arabische landen werd aangevallen. Na afloop waren er aan Arabische zijde 700.000 vluchtelingen, terwijl aan Joodse zijde er 10.000 vluchtelingen waren. Echter door deze oorlog moesten ook nog eens meer dan 600.000 Joden uit Arabische landen vluchten en in 1976 was opgelopen tot ruim 850.000 Joodse vluchtelingen (MidEastweb, Jewish Refugees of the Israeli-Palestinian Conflict; Prof. Ada Aharoni, The Forced Migration Of Jews From Arab Countries And Peace). Gebieden in Syrië en Jordanië welke reeds in de 19de eeuw waren opgekocht werden door de Arabische staten geconfisqueerd.
Door tegenstanders wordt vaak gesteld dat het zionisme uiterst seculier is. Hierbij vergeten ze dat pas na de Dreyfusaffaire het zionisme bij seculiere Joden opkwam en dat reeds lang daarvoor het vooral speelde bij de religieuze Joden, waarvan velen reeds eerder de alijah maakten.
Vaak wordt door tegenstanders van het zionisme aangehaald dat ook veel Joden tegen de Joodse staat zijn. Zij verwijzen dan naar de joodse sekte Neturei Karta die inderdaad tegenstanders zijn van het zionisme en de staat Israël. Echter dit is een zeer kleine splintergroepering bestaande uit niet meer dan 5000 personen (Jewish Virtual Library, Neturei Karta) die beslist niet representatief zijn voor de vele miljoenen Joden die wel achter een eigen staat staan. Eerder blijkt uit hun handelswijze dat ze zich volledig afzetten tegen de overige Joden. Zo baden ze voor Jasser Arafat (New York Times, 11 november 2004) en stuurden na de Gaza oorlog een delegatie daarnaartoe om Hamas te steunen (HaAretz, 1 januari 2010; Ynetnews, 1 januari 2010), wat algemeen werd veroordeeld door andere orthodox-joodse organisaties in zowel New York als in Jeruzalem.
Aangemaakt 27 februari 2016, laatst gewijzigd 18 mei 2022
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
