Literatuur
Bijbelteksten

Dronkenschap

Bijbel

Boek Esther

Nergens komt dronkenschap zo naar voren als in het boek Esther. Het begint al in het eerste hoofdstuk, waar sprake is van een groot feest, waar men de gasten gaf te drinken in vaten van goud, en het ene vat was anders dan het andere vat; en er was veel koninklijke wijn, naar des konings vermogen. (Esther 1:7) Waar sprake is van wijn die anders alleen voor de koninklijke tafel bestemd was. Opvallend is echter de toevoeging in het volgende vers: En het drinken geschiedde naar de wet, dat niemand dwong; Met andere woorden, men mocht zelf weten hoeveel men dronk, het kon dan ook niet anders dat deze feesten zich kenmerkten als drankgelagen, wat ook uit het vervolg blijkt. Na zeven dagen, toen des konings hart vrolijk was van den wijn, werd de vrouw van deze koning erbij gehaald zodat hij met haar grote schoonheid kon showen. Deze vrouw had daar blijkbaar niet zo'n zin in, temeer daar volgens sommige theologen zij zich volledig naakt met alleen een kroon zicht moest tonen, en werd zo één van de eerste feministen die in opstand kwam tegen haar man.

De dronken menigte was het hier niet mee eens en dwongen de koning maatregelen te treffen. Er werd een beruchte wet van Meden en Perzen uitgevaardigd, waarbij de koningin werd verbannen. We ons moeten afvragen wat de normen en waarden van dit soort wetten zijn, als ze tijdens dronkenschap worden gemaakt. In ieder geval waren de gevolgen enorm, als we de rest van het boek lezen zien we dat de koning, nadat hij zijn roes had uitgeslapen, achteraf toch wel spijt heeft, maar niet terug durft of wil komen op zijn eerdere besluit, dus wordt er een razzia georganiseerd in zijn hele land waarbij de knapste vrouwen worden ontvoerd, voor de harem van de koning. Men zoeke voor den koning jonge dochters, maagden, schoon van aangezicht. (Esther 2:2) De nadruk ligt hier op de lichamelijk schoonheid, er wordt niet naar de geestelijke eigenschappen gekeken. Blijkbaar was de "verzameling" in de harem niet voldoende. Uiteindelijk werd na deze daad nogmaals een groot drankgelag georganiseerd, welke typerend de maaltijd van Esther (vs.18) wordt genoemd, waarna het land eindelijk "rust" kreeg. Waarschijnlijk bestond die rust in vrijstelling of vermindering van belasting of van militaire dienst en druk, echter de verzameling vrouwen in de harem werd nog regelmatig uitgebreid (vs.19).

Vervolgens lezen we dat een zekere Haman door Ahasuerus tot een soort minister-president werd gemaakt. Deze Haman, begon zich te ergeren aan de jood Mordechai en zocht een manier om zich van deze te ontdoen. Tijdens een gezellig etentje, dat snel uitliep op een drankgelag, begon deze minister-president met de koning de belangrijke aangelegenheden te beraadslagen die in een land altijd aanwezig zijn. Tijdens deze dronkenschap werd de teerling geworpen, het lot was gevallen op de vernietiging van het joodse volk.
Natuurlijk werd een en ander politiek correct uitgevoerd, immers schreef Herodotos (Historiën i.133) niet dat de Perzen de gewoonte hadden dat, als ze dronken zijn, over de belangrijkste aangelegenheden te beraadslagen en als ze in die discussie tot een bepaald besluit komen, dan stelt de volgende dag, als ze nuchter zijn, de heer des huizes, in wiens woning ze beraadslagen, het onderwerp weer aan de orde, en als het besluit hun in nuchtere toestand bevalt, dan passen ze het toe; zo niet dan vergeten ze het. Wat zij in nuchtere toestand vooraf besproken hebben, behandelen ze nader als ze dronken zijn. En natuurlijk zat hier een logica in, immers ze overleggen en nemen een eerste besluit als de adviseurs, door hun toestand van dronkenschap, niet kunnen veinzen en dus eerlijk zijn, en ze hakken de knoop definitief door als ze weer nuchter zijn en zich niet meer kunnen vergissen.
Echter na de dronkenschap komt de kater en mensen zijn meestal niet de vriendelijkste in dat stadium. In ieder geval de agaren of renboden gingen door het gehele land, en opnieuw werd een beruchte wet van Meden en Perzen uitgegeven in het paleis te Susan. (Esther 3:15) En terwijl de stad Susan in grote verwarring was, vonden de koning en Haman de remedie tegen een kater: ze zaten en dronken vrolijk verder.

Jozef en zijn broers

Een ander geval van dronkenschap lezen we in de geschiedenis van Jozef en de eerste ontmoeting met zijn broers (Genesis 43). In alle kinderboeken wordt dit laatste netjes weggecensureerd, zo ook in Het Boek: Het werd een echt feest met vrolijk gepraat en veel wijn. Dat Jozef dronken werd samen met zijn broers, is een onderbelicht onderwerp. Toch kan de lezer niet aan de indruk ontkomen, dat deze dronkenschap hier als negatief werd belicht en is daarmee een aardig voorbeeld voor christenen die denken dat er helemaal geen alcoholische drank genuttigd mag worden.
Frappant is, dat Jozef toch nog wel zo "nuchter" was dat hij niet verraadde wie hij was. Een ander punt wat hiermee naar voren komt, is dat niet alleen aan het Perzische hof maar ook aan het Egyptische hof flink gedronken werd.

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!