Door de ijzige wind was het behoorlijk aangenaam om bij Felix Meritis binnen te komen. Een mooi gebouwtje gevuld met allemaal soorten mensen. Vooral studenten en (waarschijnlijk hun oudere) docenten leken behoorlijk vertegenwoordigd te zijn. Na een lekkere bak koffie mochten we al snel doorlopen naar een leuke zaal waar de vier “heerlijke” heren al klaar stonden.

Na een korte introductie mocht de eerste van de vier heren – Stefan Paas – het woord nemen. Hij hield zijn standaardpleidooi en legde zo snel uit wat Peels en hij geschreven hadden. Namelijk dat Godsgeloof een basale overtuiging is en dat Godsgeloof daarom dus een ‘normale, redelijke optie, voor normale, redelijke mensen’ is.

Op de vraag over moraal beweerde Paas duidelijk. ‘De wetenschap kan ons niet vertellen wat goed of fout is.’ Hiermee liet hij bewust zien dat atheïsten geen slechtere moraal hebben, maar wel dat zij het niet kunnen rechtvaardigen.

Na een klein kwartier mocht Boudry dan het woord nemen. Boudry hield een “vurig”, maar ongegrond, pleidooi dat God niet zou bestaan en dat dit boek van Paas en Peels daar zelfs bewijs voor was. De “heren theologen” zouden een ‘theïstische tango’ dansen, omdat ze het bestaan van God verwarden met de gelukseffecten van een geloof in God. Hij zei dat Paas en Peels weinig atheïsten hadden gelezen op enkele “parafraseringen” na. Hij eindigt zijn pleidooi natuurlijk met dat het allemaal onzin is en dat religie verklaard kan worden door de intuïtieve geest.

Hoewel het Boudry was die het publiek kenbaar maakte dat Paas het boek van Herman Philipse niet gelezen had, moest Philipse hier toch nog wat over kwijt en begon hij eigenlijk op de man af met een scherpe opmerking: ‘Lees je tegenstanders dan leer je hopelijk wat’. Hoewel het natuurlijk kwalijk was dat Paas dit niet had gelezen, vond ik persoonlijk dat Philipse hier goed mee omging en zo ging hij binnen een halve minuut verder met zijn pleidooi tegen theïsme.

Philipse begon zijn praatje met het onderscheid tussen de goden en over welke “godheid” we het dan zouden hebben. Het bekende praatje van Philipse dat godsgeloof niet berust op betrouwbare kenbronnen gaf hij kracht door te zeggen dat mensen in India ook geschriften en openbaringen hebben, net als de christenen. Daarna begon Philipse met een krachtig argument dat het oneindige niet kenbaar kon zijn voor ons eindige wezens. Door ons eindige begrenzen kunnen wij het oneindige niet ervaren, dus hoe kunnen we dan weten dat zo’n ‘wezen’ wat veel mensen “god” noemen oneindig is? Hoewel ik graag Philipse verdere argumenten ook gehoord had (want die leken origineler!) werd hij onderbroken halverwege zijn blaadje. Zijn tijd was op.

Peels mocht de eerste ronde afsluiten met een korte reactie op Boudry en Philipse. Na het verwijt of Boudry wel het boek gelezen had ging Peels (terecht) snel verder naar Philipse die hij vragen gaf die hij al lang had en ook beargumenteerde dat je prima iets oneindigs kan ervaren, maar niet alles daarvan.

Na bijna een uur geluisterd te hebben naar alle praatjes mocht het echte debat beginnen. Hier kwam al snel uit dat het onderwerp veel te groot was om over te debatteren in één avond. Boudry werd natuurlijk aangevallen op zijn slechte leesgedrag, wat hij met zijn antwoord alleen nog maar meer liet blijken (“ik citeer, jullie zeggen”… “Nee, maar jullie impliceren”… “maar jullie zeggen” op de vraag: “waar zeggen we dat?”). Boudry hoopte denk ik echt mee te kunnen doen, maar naast wat polemische opmerkingen hier en daar (waarmee hij vaak het onderwerp veranderde en zichzelf tegensprak) kon hij weinig echt bijdragen aan het debat. De andere jeugdige spreker Rick Peels verbaasde mij evenzeer, alleen dan de positieve kant op. Met scherpe opmerkingen en antwoorden kon hij goed opboksen tegen Philipse die zich hier toch al zo’n twintig jaar mee bezig houdt. Het publiek kon merken dat de twee aan elkaar gewaagd waren en als Paas zich ermee begon te bemoeien merkte je al snel dat Philipse soms in het nauw kwam.

De avond eindigde met een klein half uurtje vragen stellen, waar alle vier de heren antwoorden op konden geven.

Hoewel je geen duidelijke winnaar kon toewijzen aan het einde van het debat denk en hoop ik dat het debat wel weer wordt opgepakt. Het niveau van het debat was zeker nog niet op het hoogtepunt. Het was hopelijk de aftrap van een hoop meer gesprekken die komen gaan. Ik hoop dat er serieuze geluiden van Nederlandse bodem mogen komen die verder gaan, of een andere weg inslaan, dan het evolutiedebat (wat nu terecht nog soms gevoerd wordt), maar over het debat of Godsgeloof redelijk (zo niet noodzakelijk) is.

Bekijk hier het debat terug: http://www.eo.nl/geloven/nieuws/item/live-nationaal-religiedebat/

Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!

Mede mogelijk dankzij