Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
hiep, he, hoera zijn uitroepen van vreugde of van aansporing.
De uitroep "hiep, hiep, hoera" heeft behoorlijk oude papieren. In de Bijbel komen al uitroepen voor die een vergelijkbare strekking hebben. Bijvoorbeeld in Job 39:28: "In het volle geklank der bazuin, zegt het: Heah!" En in Jesaja 44:16: "Hij zegt: Hei! ik ben warm geworden, ik heb het vuur gezien!" De Kanttekeningen bij de Statenvertaling geven "heah!", "hei!" of "hejah!" als een uitroep van vreugde of een strijdkreet. Net zoiets als "hiep, hiep, hoera" dus. (Voor een etymologie van het woord zie oa. WNT, M. Philippa e.a. (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands) In Psalm 100:1 lezen we הָרִ֥יעוּ לַ֝יהוָ֗ה hārî‘û laJHWH "juicht den HEERE" wat letterlijk vertaald kan worden met "hoera voor de HEERE". In Ezechiël 25:3 en 36:2 lezen we dat ook God zelf gebruik maakt van dit soort uitroepen.
Op zich is het niet vreemd dat we in de Bijbel uitroepen vinden als heh, hed en hoera, want dit soort tussenwerpsels vinden we in alle talen. In het Nederlands zien we hè, hé al terug in 1612 (Nicoline van der Sijs, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. Veen, Amsterdam / Antwerpen 2002 (tweede druk), p. 519), terwijl in het Engels hurra(h) reeds in 1686 als een zeemanskreet voorkomt (WNT) en het vermoeden is dat ze al veel eerder voorkwamen.
Dat deze uitdrukking "hiep, hiep, hoera" van antisemitische oorsprong is wordt door diverse bronnen tegengesproken (JewishEncyclopedia, Online Etymology Dictionary, David Wilton, Word Myths: Debunking Linguistic Urban Legends, (2004) p. 171, Michael Fontaine, On the Origin of the English Phrase Hep! Hep!). Een van de oudste vermeldingen vinden we in het lied "Hip, Hip, Hurrah" welke reeds in 1803 werd gezongen (C. van der Post, p. 129).
Wel is het zo dat antisemitische studenten uit Wurzburg het voor het eerst gebruikten tijdens de zogenaamde HEP! HEP! rellen uit 1819 te Frankfurt-am-Main en langs de (Duitse) Rijn (zie Grätz, "Gesch." xi. 357). Zij waren verbolgen omdat hun professor Brendel pro-Joods had geschreven. Deze antisemitische studenten, beweerden dat hun scandering "HEP" zou zijn afgeleid van "Hierosolyma Est Perdita", maar zoals je van studenten kon verwachten gaven ze geen bewijsvoering hiervoor en het is zelfs zo dat pas enkele dagen nadat deze rellen waren begonnen de Engelse krant "The New Times" in 27 augustus 1819 voor het eerst melding maakt van deze uitroep en vermeld dat het zou zijn gebruikt door de kruisvaarders. Michael Fontaine die onderzoek heeft gedaan naar de herkomst, heeft tot nu toe geen oudere vermelding kunnen vinden, ook niet dat het door de Romeinen werd gebruikt (Michael Fontaine, On the Origin of the English Phrase Hep! Hep!).
Aangemaakt 3 juni 2015
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!